De Jaarstukken 2015 bestaan uit het jaarverslag (programmaverantwoording en paragrafen) en de jaarrekening (het overzicht van baten en lasten in de rekening en de balans). Voor de indeling is de opzet van de Begroting 2016 gevolgd waarin 8 programma’s zijn opgenomen tegen 10 programma's volgens de Begroting van 2015. Bij de omschrijvingen van de beleidsopgaven zijn die van de Begroting 2016 aangehouden, maar wel met de doelstellingen en resultaten zoals die in de Begroting 2015 zijn beschreven, zodat een goede herkenbare vergelijking mogelijk blijft.

Het vrij besteedbare resultaat 2015 bedraagt € 3.233.000,--. Dit is het resultaat na verwerking van niet begrote mutaties in reserves en voorstellen tot overheveling van budgetten naar 2016. Wij stellen voor om dit bedrag toe te voegen aan de Financieringsreserve, zoals in het college-akkoord is besloten. Tot toevoegen van rekeningsaldi aan deze reserve is destijds besloten, omdat door de inzet van extra middelen de financieringsreserve tijdelijk onder de afgesproken bodemstand van € 80 miljoen uitkwam. Om ook voor de toekomst een financieel gezonde situatie voor Drenthe te behouden, is besloten om overschotten op de jaarrekening toe te voegen aan de financieringsreserve totdat deze weer is aangezuiverd tot een saldo € 80 miljoen. Een nadere specificatie van de verschillen tussen begrote en gerealiseerde saldi groter dan € 50.000,-- is te vinden in paragraaf II.2.

Het rekeningsaldo 2015, vóór verwerking van niet-begrote mutaties in reserves, bedraagt € 25.649.000,-- positief. In de hierna opgenomen tabel wordt dit bedrag per programma uitgesplitst. Dit jaar zijn er een aantal forse afwijkingen die hebben geleid tot het rekeningresultaat. De voornaamste afwijkingen betreffen posten binnen Programma 1. Kwaliteit openbaar bestuur, Programma 3. Regionale bereikbaarheid en regionaal openbaar vervoer, Programma 7. Dynamiek in leefomgeving en Programma 8. Middelen.

De voornaamste afwijkingen betreffen:
Bijdragen in projecten cofinanciering Europa (voordeel € 1.045.000,--);
Afrekening vaarwegverbinding Erica-Ter Apel (voordeel € 1.040.000,--;
Projecten integrale gebiedsontwikkeling (RSP) (voordeel € 6.606.000,--),
Product natuur en landschap (ILG/ PAS/EHS) (voordeel € 12.836.000,--);
Toegerekende apparaatskosten (voordeel € 1.328.000,--).

De meeste voor- en nadelen worden verrekend met achterliggende reserves. Per saldo wordt voorgesteld € 22.119.000,-- aan bestemmingsreserves toe te voegen (zie voor de specificatie III.3 Bestemming van het resultaat). De stand van zaken wordt in de desbetreffende programma’s toegelicht.

In de programmaverantwoording is per programma opgenomen welke bedragen worden toegevoegd aan de achterliggende reserves. Hierdoor is beter inzichtelijk gemaakt welke bedragen binnen de  programma’s met reserves worden verrekend en welke bedragen tot de voor- en nadelen van het rekeningsaldo behoren. In de paragraaf I.2.8 Reserves en voorzieningen is meer informatie over de reserves te lezen.

De jaarstukken zijn onderverdeeld in het jaarverslag en de jaarrekening. Beide documenten geven provinciale staten de mogelijkheden om invulling te geven aan hun controlerende rol. Gedeputeerde staten leggen door middel van de Jaarstukken 2015 verantwoording af over de Begroting 2015.

Het jaarverslag bestaat uit:
- de programmaverantwoording
- de paragrafen zoals voorgeschreven volgens het Besluit begroting en verantwoording. Nieuw is dit jaar de invoering van Paragraaf Europa, zoals die ook in de Begroting 2016 is geïntroduceerd.

De jaarrekening bestaat uit:

- het overzicht van baten en lasten in de rekening en de toelichting
- de balans en de toelichting

Verder worden nog de "overige gegevens" verstrekt, waaronder de goedkeurende controleverklaring van de accountant.

Hierna beschrijven wij kort de onderdelen van de Jaarstukken 2015

De programmaverantwoording
De programmaverantwoording is opgebouwd uit de programma’s, die weer zijn onderverdeeld in producten en vervolgens zijn ingedeeld naar beleidsopgaven. In de programmaverantwoording wordt per programma/product/beleidsopgave ingegaan op de realisatie van doelstellingen en resultaten die in de Begroting van 2015 zijn opgenomen. In blauw zijn de doelstellingen en te behalen resultaten vanuit de begroting 2015 opgenomen en in geel is de realisatie daarvan opgenomen. Vervolgens is de status van het resultaat aangegeven, deze zijn dit jaar met icoontjes weergegeven. Die icoontjes kunnen groen, oranje of rood zijn. Bij groen loopt alles volgens planning, bij oranje is er vertraging en bij rood is de doelstelling niet gerealiseerd. Is de status oranje of rood dan is toegelicht waarom het niet loopt zoals eerder gepland was. Daarnaast wordt, indien van toepassing, ingegaan op ontwikkelingen met betrekking tot de producten. Dit kan een terugblik zijn, maar ook een ontwikkeling met het oog op de toekomst.
Ten slotte wordt aan het eind van elk programma aangegeven wat het gekost heeft en wordt op grotere verschillen een toelichting gegeven.

Hierna volgt een overzicht van de grotere afwijkingen, dit conform ''Statenstuk 2012-526 Advies uitgangspunten programmaplan begroting 2013''; deze worden bondig toegelicht. De norm voor de rapportage over afwijkingen ten opzichte van de door Provinciale Staten vastgestelde begroting is vastgesteld op € 250.000,-- op programmaniveau. Binnen de programma's worden de belangrijkste afwijkingen van meer dan € 50.000,-- op productniveau toegelicht. Tevens is in het overzicht aangegeven waardoor de onderbesteding is veroorzaakt, in welke mate de provincie onderbesteding heeft kunnen beïnvloeden en in welke mate doelen gehaald zijn. Het gaat dus niet alleen om de omvang van de onderbesteding. Voor de volledigheid geven we niet alleen bij onderbestedingen een toelichting, maar ook bij overschrijdingen.

De paragrafen
In de paragrafen die zijn voorgeschreven worden onderwerpen behandeld die van belang zijn voor het inzicht in de financiële positie van de provincie. Dit is inclusief de niet verplicht op te nemen paragraaf Reserves en voorzieningen, de dit jaar bij de begroting 2016 ingevoerde paragraaf Europa en de nu toegevoegde paragraaf Krimp. De voorschreven paragrafen bevatten een verslag van de realisatie van beleidsuitgangspunten van beheersmatige activiteiten en lokale heffingen.

Het overzicht van baten en lasten in de rekening
Via vaststelling van de begroting autoriseren de staten het college tot het doen van uitgaven. Over de realisatie daarvan wordt in het overzicht van baten en lasten in de rekening per programma verslag gedaan. Gezien het belang van een goed inzicht in de baten en lasten, worden de baten en lasten per programma weergegeven in een afzonderlijk overzicht. Daarnaast wordt een overzicht verstrekt van de saldi per programma. In een beknopt overzicht is per programma een specificatie opgesteld. De lasten zijn daarbij positief weergegeven en baten negatief. In de kolom verschil staat dan vervolgens het resultaat ten opzichte van de begroting 2015 na wijziging. Zijn de bedragen in de kolom Verschil positief, dan is sprake van een voordeel en is het bedrag negatief dan betreft het een nadeel.

De balans met toelichting en de overige gegevens
Inzicht in de financiële positie is van belang, mede met het oog op de continuïteit van de provincie. Daarom besteden wij afzonderlijk aandacht aan de financiële positie, zoals deze te bepalen is op basis van de balans. Speciale aandacht geven wij aan de investeringen, personeelssterkte, de Verordening dwangsom en de voorgeschreven verantwoording Single information en single audit (Sisa) en verantwoording inzake de Wet normering topinkomens (WNT).

Vanuit het Besluit begroting en verantwoording zijn dit jaar beperkte eisen naar voren gekomen die van beperkte invloed zijn op de indeling van jaarstukken.