De totale afwijking betreft een nadeel van € 51.432,--.
De voornaamste afwijking betreft:

Landbouw structuur versterking
Het budget voor Landbouw structuur versterking is per saldo met 155.364,-- overschreden. De overschrijding is met name ontstaan doordat wij projectbijdragen wel hebben toegekend, maar de bijdragen daarin nog niet hebben kunnen opnemen. Het Plattelands OntwikkelingsProgramma EU (POP3), onderdeel innovatie is 2015 nog niet opengesteld en is er in 2015 nog geen EU-Cofinanciering ontvangen. Daarnaast zijn er ook voordelen ontstaan door het vrijvallen (subsidie)verplichtingen van in totaal € 104.000,--. Per saldo resulteert dit in nadeel van ruim € 51.000,--.

De totale afwijking betreft een voordeel van € 652.424,--.
De voornaamste afwijkingen betreffen:

Vitaal platteland
Voor wat betreft geconcentreerde aanpak Zuidoost is het project Gastheerschap (€ 100.000) in 2015 nog niet in uitvoering gebracht en word verschoven naar 2016. Bij de regeling Dorpsinitiatieven is in verband met de wisseling van het college gekozen voor één in plaats van de gebruikelijke twee openstellingen. Hierdoor kan bij de inhoudelijke beoordeling van een volgende openstelling in 2016 ingespeeld worden op de koers van het huidige college richting 2016. Omdat er meerdere goede projecten zijn ingediend bij de enige openstelling in 2015 is in totaal voor € 430.000,-- beschikt. Daarmee is € 170.000,-- nog beschikbaar voor een volgende openstelling. Voorgesteld wordt om de niet bestede middelen ad € 304.300,-- terug te storten in de Reserve Vitaal Platteland.

Afwikkeling voorgaand jaar economische vitaliteit platteland
Het voordeel van € 75.000,-- is ontstaan door de afboeking van diverse definitief vastgestelde subsidies waarvoor reeds een verplichting als last was genomen.

Recreatie & Toerisme, Soc. Ec. Voorz en Landbouw
Tenslotte is bij de post R&T, sociaal economische voorzieningen en landbouw voor € 274.000,-- minder aan projecten beschikt, omdat het restant voorzien was als provinciale cofinanciering voor POP3 en POP3 komt pas in 2016 met de 1e openstellingen als gevolg van grote vertraging op landelijk niveau.

De totale afwijking betreft een voordeel van € 6.401,--.

De totale afwijking betreft een nadeel van € 1.898.266,--.
De voornaamste afwijkingen betreffen:

Natuur algemeen
De uitvoeringskosten ic. procesgeld voor het programma natuur zijn € 50.000,-- onder de begroting gebleven. Daarnaast is sprake van vervallen verplichtingen voor € 54.000,--.

Ontwikkelopgave Realisatie NNN
Het nadeel op de ontwikkelopgave nieuwe natuur bedraagt € 747.670,--.
In 2014 en 2015 zijn er openstellingen geweest voor zowel SNL functiewijziging als (in mindere mate) voor SNL inrichting. Op deze basis heeft RVO beschikkingen afgegeven en zou de kwalitatieve verplichting moeten worden getekend. Er is echter vanuit Brussel nog geen duidelijkheid respectievelijk goedkeuring voor de belastingvrijstelling van functiewijzigingssubsidies. Landelijk is aangegeven dat aanvragers kunnen wachten met de ondertekening (voordeel € 430.000,--)
Tevens is de verwervingsopgave € 2.245.000,-- lager uitgevallen dan was ingeschat. Door de nieuwe waarderingsgrondslagen is voor € 1.260.000,-- aan grondverwerving op de balans verantwoord en  niet als last genomen. Indien hiermee rekening wordt gehouden zou het verschil op € 985.000,-- uitkomen. Tenslotte lverde de post "diverse kosten" (waaronder de bedrijfsverplaatsingsregeling) een overschrijding op van € 131.000,--.

Bij de projectlasten en subsidiekosten is sprake van een overschrijding (nadeel) van € 3.292.000,--. In de begroting is bij de lasten het provinciaal aandeel (lasten minus baten) begroot. In de realisatie hebben we baten en lasten gesplitst. Voor een goede vergelijking moeten de inkomsten bij de analyse worden betrokken. De inkomsten bedroegen € 5.172.000,--. Per saldo wijkt de realisatie dus € 1.880.000,-- af van de begroting. Op grond van de stand van zaken medio oktober hebben we in de 2e bestuursrapportage een hoger provinciaal aandeel begroot van € 2.000.000,--. In de laatste maanden is het Prolander echter gelukt veel bij derden te declareren en projecten af te wikkelen.

Er is geen jaarlijkse relatie tussen enerzijds met het Rijk afgesproken jaarlijks bedrag die wij via de provinciefonds ontvangen voor de totale ontwikkelopgave tot 2028 en anderzijds het ritme van de jaarlijks te verwachten uitgaven. De projecten zijn complex en meerjarig. De planning en voortgang is afhankelijk van veel factoren zoals medewerking door grondeigenaren, obstakelvrijheid, het weer, vergunningprocedures etc. Daarnaast kon voor de prognose van de jaaruitgaaf de laatste jaren slechts in beperkte mate worden gesteund op financiële voortgangsrapportages van de DLG. Deze waren nog gebaseerd op kasbasis en ingedeeld volgens de Rijks doelenboom uit de ILG periode. Door de transitie van DLG naar Prolander en daaruit voortvloeiende ontwerp van een nieuw ICT-landschap voor Prolander, operationeel vanaf 2016, wordt een betere aansluiting aangebracht tussen een nieuw sturingsmodel, de provinciale begroting en de administratie en verantwoording van Prolander. Hiermee verwachten wij de jaaruitgaaf versus de reservering (inkomst- geraamde uitgaaf) binnen een begrotingsjaar beter te kunnen voorspellen. Garanties in deze zijn echter niet te geven (door de eerder genoemde complexiteit van de projecten) en treden ook op bij collega provincies.

Realisatie NNN overige kosten en afwikkeling voorgaand boekjaar.
Op deze post is de afwikkeling van een drietal declaraties van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Dienst Regelingen en de vrijval van een subsidiebeschikking die via DLG was afgegeven. Het voordeel bedraagt € 227.676,--.

Op basis van de regels voor de reserve natuurbeleid stellen wij voor om het saldo van de post realisatie NNN te reserveren in de reserve.

Soortenbescherming
Op grond van de Natuurvisie en passend binnen de lijn van het collegeakkoord is de wens aangegeven om te komen tot een breed draagvlak door maatschappelijke participatie voor projecten rond het thema biodiversiteit ter versterking. Dat heeft o.m. geleid tot extra overleggen tussen provincie  met externe initiatiefnemers. Om die reden konden een paar projecten niet eerder dan tegen het eind van het jaar worden ingediend en konden deze in 2015 niet meer worden beschikt. De onderbesteding bedraagt € 69.083,--. Wij stellen voor een bedrag het bedrag van € 43.500,-- over te hevelen naar 2016.

Natuurbeheer.
Het nadeel op de lasten voor natuurbeheer bedraagt € 1.305.400,--. In de begroting is bij de lasten het provinciaal aandeel (lasten minus baten) begroot. In de realisatie hebben we baten en lasten gesplist. Voor een goede vergelijking moeten de inkomsten bij de analyse worden betrokken. De inkomsten bedroegen € 1.521.000,-- (€ 188.000,-- meer dan gedacht). Per saldo (provinciaal aandeel) wijkt de realisatie dus € 215.500,-- af van de begroting. Dit bestaat uit:

• Omdat aanvragen beneden het subsidieplafond bleven en de afrekening van reeds beschikte subsidies soms lager uitvalt ontstaat op deze begrotingspost een positief verschil. Dit treedt zowel op bij de onderdelen landschap en natuurbeheer (€ 1.238.000,--) als het agrarisch natuurbeheer (€ 557.000,--).
• Voor de uitvoeringskosten was nog geen subbudget afgezonderd (nadeel € 182.000,--).
• De post functiewijziging uitfinanciering heeft betrekking op de doorlopende betalingen op grond van de overgenomen 30 jarige functiewijzigingscontracten. Deze blijken iets hoger te zijn dan waarmee rekening werd gehouden € 54.000,-- (nadeel).
• Op voorhand is uitgegaan van een onderbesteding van € 409.000,-- (nadeel).
• Als gevolg van de uitspraak van de commissie BBV behoren de lasten voor nieuwe 6 jarige beheer contracten in het beheerjaar te worden verantwoord in plaats van het betaaljaar. Voor 2015 betekent dit een vervroeging van de lasten verantwoording voor € 1.122.760,-- (nadeel).
• De ELFPO subsidie op agrarisch natuurbeheer was in 2015 procentueel meer dan de 50% (€ 188.000,-- voordeel) waarmee rekening wordt gehouden (zie ook baten).

Afwikkeling voorgaand boekjaar "beheer:" (€ 233.578,--N)
Het nadeel op de post voorgaande boekjaar van € 233.578,-- is een gevolg van diverse verschillen.
Medio 2015 is de credit nota van IPO Bij12 begroot ad € 144.500,-. Daarna is nog een credit nota wegens afrekening van het faunafonds 2014 ontvangen - € 135.300,00 en een nagekomen indexering subsidie Staatsbosbeheer van € 365.000,--.

Op basis van de afspraken met betrekking tot de reserve natuurbeleid, wordt het saldo voordeel gereserveerd in de reserve.

PAS
De uitvoering van de PAS maatregelen zit in de opstartfase. Gezien de complexiteit van de totale PAS opgave en de benodigde voorbereiding om te komen tot concrete projectvoorstellen hebben de initiatiefnemers meer tijd nodig om te komen tot concrete projectaanvragen voor de eerste PAS uitvoeringsprojecten. Hiermee zullen de aanvragen die in eerste instantie verwacht waren in 2015 ingediend worden in 2016. De totale planning voor de maatregelen voor de eerste PAS periode van 2021 blijft ongewijzigd. Het voordeel van € 2.431.674,-- wordt op basis van de regels met betrekking tot de reserve natuurbeleid gestort in de reserve.

Uitfinanciering oude ILG projecten
De lastenpost in de begroting voor de uitfinancieringskosten van oude ILG projecten is met
€ 2.132.303,-- overschreden (nadeel). Voor de uitfinanciering van de ILG verplichtingen (lopende inrichtingsprojecten gestart voor 2011) was per saldo een provinciaal aandeel begroot van € 6.136.400,--. De uitgaven bedroegen € 8.268.700,--. De realisatie van baten en lasten is gesplitst verantwoord. Er zijn veel bijdragen gedeclareerd van derden in de lopende projecten. Veel projecten konden (vrijwel) geheel worden afgerond en financieel afgewikkeld met de medefinanciers. In totaal belopen de opbrengsten van derden op inrichtingsprojecten die zijn gestart in 2010 of eerder
€ 6.681.400,--. Het provinciaal aandeel in de gerealiseerde lasten minus de baten bedroeg in 2015
€ 1.587.300,--. Het verschil ad € 4.549.100,-- wordt gereserveerd in de ILG reserve.

Niet van toepassing.

De totale afwijking betreft een voordeel van € 26.967,--.

Niet van toepassing.

De totale afwijking betreft een voordeel van € 14.734.644,--.
De voornaamste afwijkingen betreffen:

Overige opbrengsten realisatie EHS
Het voordeel op de post opbrengsten realisatie EHS bedraagt € 5.264.000. In de begroting is echter het provinciaal aandeel, ic. het saldo van lasten en bijdragen van derden begroot bij de lasten. In de realisatie zijn baten en lasten gesplitst verantwoord. Kortheidshalve verwijzen wij naar de toelichting op de lasten realisatie EHS. Wij gingen uit van een neutraal saldo exploitatie BBL. Over 2014 is een positief saldo (vnl. pachten) afgerekend voor € 103.000,-.

Opbrengsten grondverkoop
Begin 2015 ontvingen wij de cumulatieve verkoopopbrengst wegens verkopen van ILG Oud bezit in de afgelopen jaren door het Rijk van € 6.408.000,--. Verder is in 2015 is 136 Ha. grond verkocht die resulteert in een bate van € 4.489.000,--. Samen met de overige verkoopopbrengsten (desinvesteringen en Drentse Maat) is de totale grond opbrengst € 11.500.000,--. Volgens statenstuk 212-550 moet 11 miljoen aan verkoopopbrengsten worden gestort in de ILG reserve ter dekking van de uitfinanciering lopende oud ILG verplichtingen. Tussen 2011 en 2014 is reeds € 3.072.127 aan verkoopopbrengsten gestort. Daarom wordt € 7.928.000,-- verantwoord op de post uitfinanciering en  € 3.572.000,-- op de post realisatie nieuwe natuur. De begrote opbrengst voor nieuwe natuur bedroeg € 2.297.500. Een meeropbrengst van € 1.274.500,--.

Natuurbeheer
De baten (ELFPO subsidies ad € 1.520.800,--) zijn afzonderlijk verantwoord. In de begroting zijn de baten en lasten gesaldeerd tot het provinciaal aandeel en begroot bij uitgaven. Wij verwijzen voor een verklaring van de verschillen naar de uitgaven.

Uitfinanciering ILG verplichtingen
Het voordeel op de begrotingspost inkomsten derden uitfinanciering bedraagt € 6.681.000,--.
De opbrengsten op basis van het grond voor grond principe (bijdragen van andere provincies aan de natuur ontwikkelopgave van Drenthe) zijn volledig gerealiseerd. Een nadere toelichting op de grondverkopen treft u aan bij het onderdeel opbrengsten grondverkopen ontwikkelopgave. De bijdrage van derden in "oude" inrichtingsprojecten zijn afzonderlijk verantwoord. In de begroting waren de laten en baten gesaldeerd tot het provinciaal aandeel en begroot bij de lasten. Wij verwijzen u naar de toelichting op het provinciaal aandeel bij de lasten uitfinanciering ILG.